Cistro
Meum athamanticum
Apiaceae Umbelliferae
Àutri noum : Sìstra, Cisto.
Nom en français : Fenouil des Alpes.
Descripcioun :La cistro, emé sa bono óudour d'anis pòu pas engana. Es uno meno de fenoui que se rescontro dins li prado de mountagno. Li fueio soun forço penado e s'avès lou fru la determinacioun sara tras que seguro : es un pau alounga emé de costo forto, lis dous estile e la partido d'en aut soun bèn vióulet.
Usanço :"La sistro quand es sec fai estruniar, es ena pourcariò que te fai crachar lous poulmous (J.-L. Domenge in LMT, op.cit. p. 60 ). La poudès bouta dins l'ensalado, dins d'ùni plat o dins la soupo, majamen de pèis. Es uno planto proun recercado pèr li bèsti o lou fen. J.-R. Fortoul (1995) counsèio de la sega, un cop li ramo vènon rouiouso. En Bavièro n'en fan d'eigardènt emé la racino. Es uno planto proun vertuouso (vèire çai-souto e de mai galatougèno e enmenagogo).
Port : Erbo
Taio : 20 à 70 cm
Fueio : coumpausado
Tipe bioulougico : Emicriptoufite
Cicle bioulougico : Planto renadivo
Gènre : Meum
Famiho : Apiaceae
Famiho classico : Umbelliferae
Ordre : Apiales
Coulour de la flour :
Jauno
Petalo : 5
Ø (o loungour) enflourejado : 3 à 7 cm
Flourido : Printèms
- Estiéu
Sòu : Si
Autour basso e auto : 300 à 2600 m
Aparado : Noun
Mai à avoust
Liò : Melounié
- Pinedo
- Pelouso umido
Estànci : Mountagnard à Subaupen
Couroulougi : Ouroufito-Éuroupenco
Ref. sc. : Meum athamanticum Jacq., 1776
Racambolo
Allium scorodoprasum
Amaryllidaceae Alliaceae
Àutri noum : Rocambolo, Aiet-d'Espagno.
Noms en français : Rocambole, Ail rocambole.
Descripcioun :La racambolo es un grand aiet prim emé de fueio larjo (10 à 15 mm) e claro d'ounte se vèi uno grosso costo. Trachis en mountagno dins li prado, lis ermas e li meissoun. Se recounèis à si bousseleto vióuleto founso à quàsi negro, au mitan de quàuqui flour pourpro dins un brout de 2 à 3 cm de larg.
Usanço :Es uno planto manjadisso, li fueio e li bousseleto se bouton dins lou manja dóu meme biais que l'aiet cultiva. Coume tóuti lis aiet èi bon pèr la santa de proun de biais (vèire çai-souto : anti-óussidanto, anti-enflamativo, anti-bateriano...). Ei pèr eisèmple vertuouso contro li verdau.
Port : Erbo
Taio : 60 à 120 cm
Fueio : costo paralèlo
Tipe bioulougico : Geoufite
Cicle bioulougico : Planto renadivo
Gènre : Allium
Famiho : Amaryllidaceae
Famiho classico : Alliaceae
Ordre : Asparagales
Coulour de la flour :
Vióuleto
Petalo : 6
Ø (o loungour) enflourejado : 2 à 3 cm
Flourido : Printèms
- Estiéu
Sòu : Ca
Autour basso e auto :
Pancaro entresigna
Aparado : Noun
Mai à juliet
Liò : Meissoun
- Prado
- Ermas
Estànci : Subremediterran à Mountagnard
Couroulougi : Éurasiatico
Ref. sc. : Allium scorodoprasum L., 1753